Son zamanlarda adı sıkça gündeme gelen 3 boyutlu yazıcılar; bilgisayar ortamında hazırlanan 3D çizimleri, 3 boyutlu katı nesneler haline getiren cihazlardır.
Aslında bu teknoloji çok yeni değil. 3D systems şirketinin kurucusu 1939 doğumlu Chuck Hull tarafından 1984 yılında icat edildi. İlk ortaya çıktıkları zamanlarda maliyetlerinin yüksek olması ve boyutları gibi nedenlerle sadece sanayi ve endüstriyel alanlarda kullanılmaya başlandı. Gelişen teknoloji le birlikte bu yazıcılar evlere girmeye başladı. Bu sebeple de teknoloji haberleri arasında adı sıklıkla gündeme gelir oldu.
3- Polimer kürleme teknikleri kullanarak nesne üretilmekte.
En çok kullanılan cihazlar, bileşimli yığma tekniği ile çalışılan cihazlardır. Bu teknikte bilgisayarda üç boyutlu çizilen model, iki boyutlu katmanlar halinde yığılarak üç boyutlu ürün haline geliyor.
3D Yazıcılar ile nesne üretim yapabilmek için öncelikle bilgisayar ortamında hazırlanmış 3 boyutlu modele ihtiyaç vardır. Bu alanda kullanılabilecek yazılımlardan bazıları, AutoCAD, SolidWorks, Google Sketchup, Rhino3D. Bu yazılımlar ile tasarlanan modeller STL dosyasına dönüştürülmesi gerekiyor. İşlemler bittikten sonra nesnenin üretimi ölçülerine göre saatler alabilmektedir. Mesela 30×3 cm ölçülerindeki bir nesnenin üretimi 2 saat civarındadır.
3D Yazıcı Implant
3D yazıcıların kullanım alanı çok geniştir. Oyuncaktan bibloya, takıdan tıbbi gereçlere kadar bir çok alanda nesne oluşturulabiliyor. Yakın zamanda araştırmacılar, mühendisler ve dişçilerin bir araya gelerek “kel kartal” olarak bilinen bir yırtıcı kuş türünün gagası tasarlandı ve 3D Yazıcılar kullanılarak üretildi.
Fiyatlarına gelince; kullanım alanına göre bariz farklılıklar görülmekte. Kullanım alanlarına göre 500 dolarla birkaç milyon dolar arasında değişiyor.
Muhtemelen metal basan 3 boyutlu yazıcılar daha önce hiç duymadınız.. Diğer yazıcılar kadar yaygın olarak bilinmese de, metalik toz üzerinde, elektron demeti veya lazer kullanarak, metal nesneleri basan 3d yazıcılar var. Vader bu konuda çalışan küçük bir şirket. MagnetoJet Printing (MJP) ve magnetohydrodynamic (MHD teknolojilerini kullanarak 3 boyutlu yazıcı üretiyorlar. Bu sayede maliyetleri daha az oluyor.
3 boyutlu metal yazıcısı, daha çok bir mürekkep püskürtmeli yazıcıya benziyor. 3 boyutlu nesne basabilmekiçin küçük metal atışları yapıyor.
Bu 3 boyutlu yazıcının arkasındaki temel fikir ise, alüminyum kabloların, sık kullanılan ana malzeme olması ve diğer flametlere göre daha ucuz temin edilebilmesi. Teorik olarak bu teknoloji basit gibi görünse de uygulamada halen çok çeşitli teknik zorluklarla karşılaşılıyor. Bu zorlukları aşmak için printer kafası geliştirmek gibi, kompleks gereksinimler oluyor.
Vader ilk 3 boyutlu metal baskısını Gallium ile yaptı. Şimdilik 10 mm ölçüsünde, çok küçük boyutlarda yapılan üretim, halen geliştirme aşamasında..
16 Mart 2015 tarihinde Buffao Horizons üniversitesinde yapılan Dijital Üretim Konferansında, Vader hakkında detaylı bir sunum yapıldı. Sıkı dökme metal dinamikleri, mikrodropletler ve jet formasyon ile ilgili ilginç bilgiler verildi. Video’yu aşağıda paylaşıyoruz:
Vader şirketi 2 yıl önce, Scott ve Zachary Vader (baba-oğul) ikilisi tarafından kuruldu. İlk prototipleri 2014 sonbaharında yaptılar. Bu ilk makinanın fiyatı yaklaşık 250.000 dolardı. Bu rakam çoğu kişi tarafından memnuniyetle karşılandı.
İnşallah Vader takımı, ev kullanıcıları için de metal 3 boyutlu yazıcı üretir.
Vader Sistem şirket internet sayfası : www.vadersystems.com
Simplify3D, yeni çıkmış cihazlar da dahil birçok cihazı destekleyen, yeni özellikler eklediği ve epey de bir yol kat ettiği 3D baskı programı olan Simplify3D’nin en yeni versiyonu olan 3.0 versiyonunu duyurdu. Simplify3D’yi bir süredir MakerBot’un kendi masaüstü yazılımına göre daha iyi bir alternatif olduğu için MakerBot Replicator 2 yazıcımızla kullanıyorduk. Simplify3D’nin neden iyi bir alternatif olduğuna gelince, kullanıcılarına daha çok esneklik tanıyan ve daha çok özellik sunan bir program ve eğer profesyonel bir kullanıcı iseniz sizin için daha iyi. Çünkü diğer programların aksine Simplify3D, baskı aşamasına daha fazla müdahale edebilmenize imkân tanıyor. Eğer siz de 3D yazıcınızla beraber gelen modelleme ve baskıya hazırlama yazılımınızla sıkıntılar yaşıyorsanız Simplify3D, oldukça yararlı olacaktır. Şuanda piyasada bulunan 3D yazıcıların çoğunu desteklediğinden desteklediği cihazları saymaya gerek duymuyorum çünkü muhtemelen yeni bir cihaz almaya kalksanız dahi onu da destekleyecektir.
Biraz da Simplify3D 3.0’ın özelliklerine bakalım: -İkinci Kafa Sihirbazı:
İkinci kafa(Dual-extrusion) size iki renkte tasarım ve baskı yapmanıza imkân tanıyan bir özelliktir. Bunun için yazıcınızın ikinci kafa setinin olması gerekir. Simplify3D’nin bu modelinde iki renkli tasarım yaparken kullandığınız adımlar basitleştirilmiş. Yalnızca birkaç tıklamayla başarılı bir şekilde iki renkli yapabilirsiniz. Kullandığınız modele göre de sızdırma ve yayılma kalkanını (ooze shield) kullanabilirsiniz. Bu kalkan, ayırdığınız iki rengi ayrı ayrı sarıyor ve bu iki renk arasında keskin bir fark yaratıyor. -Bir çok doldurma seçeneği: Simplify3D bu versiyonunda içinde bal peteğinin ve üçgen doldurma kalıbının da olduğu altı yeni boya doldurma kalıbı ile övünüyor. Bu özellik kullanıcıların arzu ettiği model ne kadar zor olursa olsun şaşırtıcı derece güzel sonuçlar veriyor. -3D baskı için yardımcı program olan Simplify3D artık üç kat daha hızlı: Simplify3D zaten kendi alanında bilinen en hızlı programdı. 3.0 Versiyonunda kullanılan güncel algoritmalar modellemenizin çıktı için hazırlanması sürecinin hızını eski versiyona göre üç kat artırdı. Bu artış, zaten alanında en iyi olan Simplify3D’yi diğer programlara göre oldukça önde kılıyor. Bu sayede kullanıcılar Simplify3D’yi kullanarak iyi bir kazanç sağlıyor. Daha hızlı hazırlık aynı zamanda karışık objelerde ve çok parçalı objelerle de daha rahat çalışmanızı sağlamasının yanında daha hızlı yinelemenize de imkân sağlıyor. Bu hız gerçekçi animasyonlar ve önizleme moduyla birleştirilince de kullanıcılar alacakları çıktının nasıl olacağını önceden görüp değişiklikler yapabiliyor
. -Kullanıcı dostu arayüz güncellemeleri: Ara yüzde bazı değişiklikler yapıldı. Sık kullanılacak araçlar tahmin edilip kullanımı ve ulaşılması kolay hâle getirildi. Model manipülasyonu hiç olmadığı kadar kolay oldu. Bu ise nesneleri gruplandırma imkânının genişletilmesiyle, geri al butonunun zamanınızı kurtarmasıyla ve endişelerinizi yenmesiyle sağlandı. Oluşturduğunuz modeli de daha iyi önizleyebilmeniz için önizleme modunda (preview mode) farklı renk seçeneklerini hızla deneme imkânı düşünülmüş. -Yeni ayarlar, yüksek kalite: Simplify3D 3.0 baskı kalitesini artırmak maksadıyla birçok özellik geliştirdi. Bu özelliklere örnek olarak yayılmayı engellemek maksadıyla araçların hareketlerini kısıtlayan ‘Avoid Crossing Outlines’, çıktı alacağınız figürün dış yüzeyindeki lekeleri ve fazlalıkları azaltan Non-stationary Retractions verilebilir. Bu hassas ayarlar en zor figürlerin bile kalitesini artırırken mükemmel çıktıyı iyi çıktıdan ayırıyor. -Akıllı yazıcı profil sistemi: Yazıcısını en iyi çıktıyı almak için özel olarak ayarlamış biri bu ayarları kaydetmenin ne kadar önemli olduğunu bilir. Simplify3D de bunun farkında ve bunun için yeni ayar profilleri eklemenin ve kaydetmenin çok kolay olduğu bir sistem geliştirdi. Bu profiller kullanıcıların işi akışını oldukça basitleştirdi. Ek olarak bu profillerin hep güncel kalması için bir bulut sistemine bağlanıyor. Bu sistem içinde yazıcılar için yüzlerce ayar bulunduran ve yalnızca Simplify3D için kullanılan bir sistem. -25 Yeni Yazıcıya Destek: Uluslar arası uygunluk vaadinde buluna Simplify3D dünya üzerinde yüzü aşkın yazıcıyı destekleyen eski modeline ek olarak bu versiyonunda 25 yeni yazıcıya kapılarını açtı ve ayar profili ekledi. Bu yazıcılar ise: Bonsai Lab BS01, bq Prusa i3 Hephestos, bq Witbox, DeltaMaker 3D Printer, FusionTech ideaPrinter F100, gCreate gMax 1.5 XT, German RepRap PRotos V3, German RepRap X350, LulzBot Mini, LulzBot TAZ 5, Malyan M180, Mankati Fullscale XT, MendelMax 3.0, Printrbot Plus Single, Printrbot Plus Dual, Rostock MAX v2, Sharebot Kiwi-3D, Sharebot NG Dual, Sharebot XXL, Solidoodle Press, Solidoodle 4, Solidoodle Workbench, Tumaker Voladora, Ultimaker 2 Go, and Ultimaker 2 Extended.
1. 3D baskı nedir?
Masaüstü üretim veya katkı üretim olarak da bilinen 3D baskı, 3D modellemesi yapılan bir nesnenin somutlaştırma sürecidir. Dijital 3D model STL formatında kaydedilir ve ardından 3D yazıcıya gönderilir. Yazıcı ise bu modelin baskısını katman katman alır. Bu katmanları birleştirerek 3D bir nesne haline getirir.
2.3D baskı teknolojileri
3D baskıda kullanılan birkaç teknoloji vardır. Bu teknolojilerin arasında temel farklar genelde katmanların oluşturulma ve birleştirilme sürecinde ortaya çıkar.
3D Baskı için kullanılan teknolojilerin en popülerleri arasında SLS (lazer ile seçici katılaştırma), FDM (erimiş depozisyon modellemesi) ve SLA(stereolithography) yer alır. SLS ve FDM, katmanları oluşturmak için erimiş veya yumuşatılmış materyalleri kullanır. Aşağıdaki videoda ise erimiş materyallerin lazer ile nasıl parça parça katılaştırıldığını gösteriyor.
Bu video FDM’in nasıl çalıştığını gösteriyor.
Bu videoda ise SLA sürecinin nasıl geliştiğini gösteriyor.
Kullanılan teknolojilerde ise göz önünde bulundurulan konular baskı hızı, modelin baskı maliyeti, baskı için kullanılan materyallerin maliyeti, seçenekleri ve renk kapasiteleridir.
3.3D Baskının Geçmişi- Önemli Gelişmeler
5 Ekim 2011, Roland DG Şirketi iModela iM-01 modelini tanıttı.
Eylül 2011, Viyana Üniversitesi daha ucuz, daha hafif ve daha küçük bir yazıcı geliştirdi. En küçük yazıcılar 1.5 kg gelmekte ve 1200 Euro bir maliyeti bulunmakta idi.
Ağustos 2011: Southhampton Üniversitesi mühendisleri tarafından 3D yazıcı ile yapılan ilk hava aracı yapıldı.
4. 3D Baskının Uygulama Alanları
3D baskının en önemli uygulamaları sağlık sektöründe olmaktadır. Cerrahlar 3D baskı ile hastalarının vücut parçalarının örneklerini üretebiliyorlar. 3D baskı teknolojisi birkaç çizik ile bunu yapmayı mümkün kılıyor. Tasarımcılar ve geliştiriciler düz bir ekranda tasarladıkları parçayı bu teknoloji ile ellerinde tutacakları somut bir nesneye çeviriyorlar. Günümüzde oyuncaklardan tutun da uzay gemileri ve füze mermi parçaları bile 3D baskı ile yapılıyor. Bu teknoloji aynı zamanda mücevherat, sanat, mimari, moda dallarında kullanılıyor.
3D baskı ile standardın dışına çıkmış birkaç örnek izleyelim:
3D Baskı ile üretilen ilk araba
~İlk Çikolata Yazıcı
3D Baskı ile üretilen ilk bikini
5. 3D Yazıcı nedir? 3D yazıcılar bildiğimiz 2D yazıcılar gibi değildir. 3D yazıcıda bir obje 3 boyutta oluşturulur. 3D model, katman katman oluşturulur. Bu yüzden bu süreç hızlı üretim veya 3D baskı olarak adlandırılır.
Günümüz yazıcılarının çözünürlüğü 328 x 328 x 606 DPI (xyz) ve 656 x 656 x 800 DPI(ultra-HD) (xyz) arasındadır. Bu çözünürlük model baskısı esnasında 1 inçte(2.54cm), 0.025mm – 0.05mm doğruluk sağlar. Modelin büyüklüğü ise 737mm x 1257mm x 1504mm ebatlarında olabilir.
3D yazıcıyı evlerinde kullanmak isteyen kullanıcılar için en büyük engel hâlâ 3D yazıcının maliyetidir. Diğer bir engel ise 3D baskının saatler, hatta günler alabilmesidir.( tabii bu süre modelin çözünürlüğü ve teferruatlı oluşuna göre değişir.) Bunlar bir yana profesyonel yazılımlar ve profesyonel tasarımlar yüksek ücretlere mâl olmakta.
Bu yüzden 3D yazıcılara alternatif olarak, yazıcıyı hobi olarak kullanmak isteyenler için üretilmiş daha ucuz yazıcılar var. Bu yazıcıların kullandığı materyaller de orantılı olarak daha ucuz. Fakat bu yazıcılardan ticari bir yazıcıdan alınan verimi ve çözünürlüğü beklememek lazım.
6. Hızlı prototipleme makineleri ve 3D yazıcı arasındaki farklar nelerdir? 3D yazıcılar prototipleme makinelerinin hızlı versiyonu olarak düşünülebilir. Daha düşük fiyatlı ve yapabilecekleri sınırlı olan prototipleme makineleri gibidir. Prototipleme makineleri de yıllardır otomativ ve havacılık endüstrisinde kullanılan bir teknolojidir.
Genel olarak 3D yazıcılar prototipleme makinelerine göre daha küçüktür. Daha çok ofis kullanımı için uygundur. Çünkü daha az enerji harcar ve daha az yer kaplar. Daha küçük ve ucuz objeleri naylon veya plastik gibi maddelerle yapabilirsiniz. Bu aynı zamanda 3D yazıcıların daha küçük parçaları yapabildiği anlamına da gelir. Protipleme makineleri en az 10 inçlik bölmeler oluşturur, 3D yazıcılarda ise bu bölmeler 8inç’e iner. Buna rağmen 3D yazıcılar, prototipleme makinelerinin sahip olduğu doğrulama, tasarımı onaylama, prototip oluşturma ve bilgi paylaşma gibi fonksiyonların hepsine sahiptir.
Sonuç olarak 3D yazıcılar kullanımı kolay, kendi maliyeti ve çıktı maliyeti daha ucuz olan aygıtlardır. Marketlerde satılan kendin-yap setlerinden alarak daha ucuza yapabileceğiniz bir şeyi profesyonel bir prototip makinesi alarak yapmak mantıklı bir hareket değildir. Çünkü 3D yazıcıyı 1000 dolar ve daha aşağısına alabilecekken prototipleme makineleri 50.000 dolar civarındadır.
Son olarak 3D yazıcılar prototipleme makinelerine göre doğruluk oranı daha düşüktür. Çünkü kullandığı maddeler daha sınırlı ve daha ucuzdur.
7. 3D Yazıcı ile neler yapabilirsiniz?
3D baskı dünyasında “çizebilirsen yaparsın” minvaline kullanılan bir söz vardır. Aşağıdaki videoda 3D yazıcı ile neler yapabileceğinizi gösteren bir video bulunmakta. Bu konu ile ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz alperotti‘nin yazdığı “3D yazıcı ile neler yapılabilir?” adlı yazıya buradan ulaşabilirsiniz.
9. 3D yazıcının maliyeti ne kadardır? Şu linkten ticari ve kişisel yazıcıların fiyat karşılaştırmalarının bulunduğu güzel bir tabloya ulaşabilirsiniz.
10.3D Baskı için hangi malzemeler kullanılıyor?
Birçok malzeme kullanılabilir. Örnek olarak şu malzemeler verilebilir: ABS plastik, PLA , poliamit(naylon), cam, stereolithography malzemeleri(epoksi reçineleri vs.), gümüş, titanyum, çelik, vax, fotopolimerler, polikarbonat.
12. 3D Tasarıma yeni başlamış bir kullanıcı için hangi programlar kullanılabilir?
Eğer 3D tasarıma yeni başlayacaksanız ücretsiz programlar sizin için daha idealdir. Ücretsiz 3d tasarım programları: Google SketchUp – Eğlenceli ve ücretsiz bir programdır. Kullanımının oldukça basit olmasıyla bilinir. Google SketchUp ile modeller oluşturmak için kısa sürede nasıl kullanıldığını öğrenebileceğiniz bir kaç araç ile kenarlar ve yüzler çizersiniz. Push/Pull aracı ile de herhangi bir düz yüzeyi 3 boyutlu bir forma dönüştürebilirsiniz. Ayrıca Google Earth ile de beraber çalıştığı için Google Earth haritalarından havadan çekilmiş bir görüntüyü alıp SketchUp ile 3D bir forma dönüştürebilirsiniz. 3Dtin – En basit 3D yazılımlarından biridir. Direkt olarak web tarayıcınızdan kullanabilirsiniz. Blender – Blender, GNU lisansı altında birçok sistemde kullanılabilen açık kaynak kodlu bir 3D içerik oluşturma programıdır. Not a Number Technologies(NaN) ve Hollandalı bir animasyon stüdyosu olan NeoGeo tarafından oluşturulmuştur. Birçok güzel özellik barındıran üst düzey bir programdır. OpenSCAD – OpenSCAD 3D CAD objeler yapmak için kullanılan bir programdır. Linux/UNIX, MS Windows, Mac OS X platformlarında hizmet veren bir programdır. 3D tasarımın artistik özelliklerinden çok CAD çizimleri yapmak için tasarlanmıştır. Tinkercad – Tinkercad 3D tasarımlar yapmak için yeni yollar geliştiren bir firmadır. Yalnızca üç temel aracı kullanarak birçok yararlı obje tasarlayabilirsiniz. Hazırladığınız tasarımı STL formatında kaydedip çıktınızı alabilirsiniz. 123D Creature – iPad üzerinden de hizmet verebilen daha çok amatör kullanıcı kitlesini hedefleyen bir programdır. Sitemizde bu program ile ilgili daha geniş bilgi alabileceğiniz bir yazımız da bulunmaktadır:
13.3D Tasarım tecrübem yok, öğrenmem ne kadar zaman alır?
3D modellemeyi Rhine, Blender veya SketchUp gibi programları kullanmayı öğrenerek öğrenebilirsiniz. Bu programlarını alışmak haftalarınızı alabilir. Profesyonel olmak için ise çalışmanıza ve pratik yapmanıza bağlı olarak en az yarım yıl gerekir.
14.İnternetten hazır 3D modelleri nereden indirebilirim?
Burada bazı 3D model veritabanları bulunmakta:
3D Marvels
3D Via
GrabCAD
Google 3D Warehouse
Ponoko Product Plans
Shapeways 3D Parts Database
Thingiverse
Turbosquid: Free objects
15.Online 3D baskı servislerini nereden bulabilirim?
Dünyaca ünlü baskı servisleri şunlardır: Sculpteo, Ponoko ve i.Materialise ‘dır.
16- Kendi 3 boyutlu yazıcınızı yapmak istiyorsanız, Hüseyin YİĞİT arkadaşımızın sizler için hazırladığı şu sayfadan başlayabilirsiniz:
Arkadaşlar bu yazımızda Autodesk’in 3D modelleme programı olan 123D Creature programını inceleyeceğiz. 123D Creature iPad uygulamasıyla da adını farklı platformlarda duyuran Autodesk, profesyonel mimari ve oyun gelişim endüstrileri için yazılımlar üreten popüler bir firmadır. Fakat 123D Creature ile 3D modelleme hakkında temel bilgileri az olan veyahut hiç olmayan başlangıç seviyesindeki kullanıcılara ulaşmayı hedeflemiş.
İsminden de anlaşılacağı üzere 123D Creature, figürler ve yaratıklar tasarlamayı hedeflemiş diyebiliriz. Çünkü bu uygulama kullanıcılarına kil heykel figürlerine çok benzeyen organik modelleme yani bedensel modelleme yapma imkanını sunuyor. Bu programı ilginç kılan ve sizinle paylaşmamıza sebep teşkil eden yana gelince, 123D Creature ile dizayn edip taslak hâline getirdiğiniz (output) dosyalarınızı 3D yazıcı kullanarak somut bir hâle getirebilirsiniz. Hâliyle kendi tasarımlarınıza yalnızca ekrandan bakmaktansa onlara hayat verecek bir iş başarmış olacaksınız.
Konuya tekrar dönmek gerekirse kendi tasarımımızı nasıl yapacağımıza bir göz atalım.
3D MODELLEME SÜRECİ VE BASİT KONTROLLER
Tasarım sürecini üç adıma ayırıyoruz. Bir iskelet oluşturmak, detayları şekillendirmek ve yontmak, doku eklemek, ve işte 3 boyutlu bir figüre sahipsiniz. Programı ilk defa kullanıyorsanız, her aracın nasıl kullanıldığı ile alakalı talimatlar size yeterli bir bilgi sağlıyor.
Ayrıca kamera açılarının nasıl kullanıldığını bilmeniz modelleme yaparken size büyük avantaj sağlayacaktır. Çünkü tasarladığınız figürü her açıdan görebilmek başlangıç seviyesindeki kullanıcılar için oldukça zor olacak. Ama 123D Creature bu konuda da tecrübesiz kullanıcılarını unutmamış olacak ki iPad’te kullanılan standart kontroller gibi tek parmağınızla çekerek figürü kendi ekseni etrafında döndürebilir, iki parmağınızı yakınlaştırıp uzaklaştırarak zoom yapabilir, iki parmağınızla çekerek de kameraya paralel bir gezinme yapabilirsiniz. Yanlışlıkla çok fazla veya çok az zoom yaparak görüntüyü kaybettiğiniz takdirde ise ekranın sağ üst köşesindeki buton imdadınıza yetişiyor ve figürünüzü ortalıyor.
İSKELETİ OLUŞTURMAK
Yapacağınız her tasarım, yalnızca çubuklardan oluşan basit bir figürle başlar. “Create” butonu ile varsayılan iskelete ulaşır, kollar ekleyerek ve eklentiler yaparak ilk iskeletinizi oluşturursunuz. Nasıl bir figür tasarlamak istediğinize karar verdiyseniz, oluşturacağınız iskelet oluşturacağınız yaratığın nasıl bir şey olacağını gösterecektir. Bu deneme yanılmayla olacaktır. Dolayısıyla aklınıza gelen hiçbir şeyi yapmaktan çekinmeyin çünkü program yaptığınız işlemleri hafızasında tuttuğundan yaptığınız işlemleri geri alabileceksiniz. (undo) İskelet oluştururken aklınızda bulundurmanız gereken bir nokta da şu ki: iskelete eklediğiniz herhangi bir kol simetrik olarak diğer yana da eklenecektir.
Taşıma aracı(move tool) ile her kolu eklem yerlerinden istediğiniz yere taşıyabilirsiniz. Tabi unutmayalım ki burada da her hareketiniz simetrik olacaktır. Şekil fonksiyonu(shape function) ile de hazırladığınız iskelete “et” ekleyebilirsiniz. Çektiğiniz yöne göre de vücudun üzerinde çalıştığınız bölgesinin enini azaltabilir veya artırabilirsiniz.
Poz aracı(pose tool) ile de 3D modelleme tekniği ile hazırladığınız figürü son pozuna hazırlayabilirsiniz. Bu aşamada üçüncü boyutta düzenlemeler yapacağınızdan biraz zorlanabilirsiniz. Burada başarılı olmak programı biraz kurcalamak, her yolu denemek ve geri al (undo) fonksiyonunu kullanmaktan geçiyor. 3 boyutlu yazıcı kullanarak yapacağınız her figürde doğru pozu seçmek çok önemlidir.
Son olarak ölçek aracı (scale tool) ile de kolların uzunluklarını ayarlayabilirsiniz.
FİGÜRE ŞEKİL VERMEK VE FİGÜRÜ BOYAMAK
Yaptığınız iskelet taslağından memnun kalırsanız “bake skeleton” (iskeleti pişir) butonu ile şekil vermeye ve boyamaya başlayabilirsiniz.
Şekillendirme modunda (sculpt mode) tamamen kendinden açıklayıcı altı adet tasarım modundan oluşuyor. Bu modlarda gözler, kulaklar ve ağız gibi bazı detayları ekleyebilirsiniz. Simetri fonksiyonunu deaktive ederek de modelin yalnızca bir yanıyla çalışabilirsiniz.
Fırça ise tam anlamıyla hassas renklendirme için yapılmış bir araç. Kaydırmalı butonları kullanarak fırçalarınızın büyüklüğünü ve gücünü ihtiyaçlarınıza göre ayarlayabilirsiniz. Püskürtme aracı(airbrush) ile de daha geniş yüzeylerde tek tip boyama yapabilirsiniz.
Boyama modu aynı zamanda size, figürünüze isteğinize bağlı olarak doku(texture) ekleme imkanını da sunar. 123D Creature programı hâlihazırda tüylü doku, deri, saç, yüz, ten gibi dokuların içinde bulunduğu bir seti kendi bünyesinde bulundurur. Bunun yanında kendi yüklediğiniz resimler ve dokular yardımıyla doku ekleyebilir, iPad’inizin kamerasıyla fotoğraf çekerek bunu da aynı amaç için kullanabilirsiniz.
Bunu yaparken program dokuyu nasıl ekleyeceğini içgüdüsel olarak tahmin edemez. Bunu manuel olarak kendiniz yapmalısınız. “Image paint” butonunu kaydırarak açtığınızda ekranda bir kare belirecek, bu kare uygulamak istediğiniz dokuyu çerçeve içinde programa sunar. Çerçeveyi kullanmak için resminizi doğru bir yere oturtmalı ve çerçevenin büyüklüğünü de uygun bir büyüklüğe getirmelisiniz. Sonra çerçevenin üzerine tıklayarak dokuyu resminizden alabilirsiniz.
Burada şunu belirtmekte fayda var: boyama ve doku ekleme bölümü yalnızca taslak olarak bulunduracağınız tasarımlarınız için gereklidir. Çünkü eğer taslağı 3D yazıcı ile somut hâle getirmek isterseniz figürünüz tek renk olacaktır. Dolayısıyla dilerseniz bu adımı atlayabilirsiniz.
Bu bölümde son olarak dikkat etmeniz gereken husus şudur: iskeleti oluştururken geri al komutunun sınırsız olmasının aksine burada sınırlı sayıda geri al komutunu kullanabilirsiniz. Modelinizi baştan yapmamak için yavaş ve dikkatli ilerlemenizi tavsiye ederim.
DERLEMEK
Eğer boyama ve dokulama işlemlerinden sonra elde ettiğiniz sonuç içinize sindiyse derleme aşamasına geçebilirsiniz. Bu aşama figürünüzü uygun bir arka plana yerleştirmek ve ışıklar eklemeyi kapsar. Sonucunda bir resim elde ederek çalışmanızı arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz. Mükemmeli yakalamak adına ışıkla ve arka planla özgürce oynamalar yapabilirsiniz. Sonra paylaş(share) butonu vasıtasıyla çalışmanızı e-mail olarak paylaşın veya yazıcıdan bir kopyasını alın.
ÇIKTI SEÇENEKLERİ
123D Creature, çalışmalarınızı paylaşmanız için size üç tane daha ek paylaşım imkanı sunuyor: 1.Web Galeride paylaşmak: Bu fonksiyonu kullanarak çalışmalarınızı Autodesk topluluğundaki kullanıcılar ile paylaşabilirsiniz. Burada paylaşmak çalışmanızı yalnızca yayımlamanız değildir, çünkü diğer kullanıcılar çalışmalarınızı indirip üzerinde değişiklikler yapabilir. Siz de başka bir üyenin modelini alıp kullanabilirsiniz.(Share in the gallery) 2.Dosya Çıktısı Alma: Bu fonksiyon ile *.obj formatında bir dosya elde edersiniz. Bu formatı diğer 3D modelleme programlarında kullanabilir aynı zamanda bir 3D yazıcıdan çıktı almak için kullanabilirsiniz.(Export mesh) 3.3D Çıktı Siparişi: Bu seçenek size, hazırladığınız taslağı fiziksel bir objeye dönüştürmeniz konusunda yardım eder. Bunun için Autodesk firmasının beraber çalıştığı Sculpteo adındaki 3D baskı servisini kullanabilirsiniz. 3D yazıcınız yoksa bu en iyi seçenektir çünkü taslağınız kargo ile kapınıza kadar gelecektir. Sculpteo’yu bu işte en iyi yapan şeylerden biri de figürünüzün küçük, orta ve büyük versiyonları için fiyatlar sunmasıdır. (Order a 3D print)
SONUÇ
Özet olarak, 123D Creature programını 3D modelleme ve 3D baskı işi ile ilgilenen herkese tavsiye ediyorum. Çünkü size 3D modellemeye hızlı ve kolay bir başlangıç yapma imkânı sunar. Gelecekte sayısının artmasının istediğimiz türden bir program, çünkü CAD çizim becerilerine sahip olmayan ve yeni başlayan kullanıcılara bile yüzlerce sayfalık kılavuzlara gerek kalmadan veya sıkıcı eğitimlere gerek kalmadan tasarım yapma şansını veriyor.
Tek eleştirim, şekillendirme ve boyama aşamasında geri al komutlarının sınırlı olması ve programın yalnızca portre modunda (dik) çalışması. Portre modunda olması düzenleme yaparken size maksimum alan sunuyor fakat ben kişisel olarak manzara modunda (yatay) olmasını tercih ederdim. Android kullanıcılarını üzecek haber ise programın yalnızca iPad üzerinden kullanılıyor olması.
Ama bu dezavantajlarının az olması ve Sculpteo ile işbirliği içinde olması programı 3D modelleme ve 3D baskı konusuna yeni başlayacaklar için kesinlikle düşünmeye değer bir seçenek yapıyor.Bundan birkaç yıl önce 3D modelleme için muadil bir program kullanmak isteyen biri hatırı sayılır miktarda bir para ödemek zorunda kalacakken Autodesk bunu bize yalnızca $7.99’a sunuyor.
